Κόσμος παρακολουθεί μετοχές στη Ζυρίχη μετά την αναταραχή στο χρηματιστήριο στις 15 Ιανουαρίου του 2015.Του Joe Weisenthal
Η Εθνική Τράπεζα της Ελβετίας συγκλόνισε τον κόσμο όταν ανακοίνωσε ότι άρει το πλαφόν που είχε θέσει στην ισοτιμία ελβετικού φράγκου/ευρώ για να εμποδίσει το ελβετικό φράγκο να αυξηθεί σημαντικά έναντι του ευρώ.
Ιδού τι σημαίνει αυτό και γιατί τόση φασαρία.
Η Ελβετία φημιζόταν ανέκαθεν για το απίστευτα σταθερό χρηματοπιστωτικό της σύστημα (όλοι έχουν ακούσει για τις θρυλικές τράπεζές της). Το 2011, στην πιο τρομακτική περίοδο για την Ευρωζώνη, ο ρόλος της ως ασφαλούς επενδυτικού καταφυγίου μετέτρεψε τη χώρα σε νησίδα ηρεμίας. Μπόλικο χρήμα έρεε από άλλες χώρες της Ευρωζώνης, καθώς οι επενδυτές αναζητούσαν ένα ασφαλές μέρος να τοποθετήσουν τα μετρητά τους.
Φυσικά, με όλους να θέλουν να φυλούν τα χρήματά τους στην Ελβετία, η αξία του φράγκου εξερράγη. Στις αρχές του 2010 ένα φράγκο άξιζε λιγότερο από 0,7 ευρώ. Έως τα μέσα του 2011, το φράγκο ήταν σχεδόν ισότιμο με το ευρώ, έχοντας καταγράψει ραγδαία άνοδο σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα.
Συνήθως μια χώρα δεν θέλει να βλέπει το νόμισμά της να εκτοξεύεται με αυτόν τον τρόπο. Ο πιο προφανής λόγος είναι ότι αυτά είναι κακά νέα για τους τοπικούς εξαγωγείς, τα αγαθά των οποίων γίνονται λιγότερο ανταγωνιστικά στο εξωτερικό. Η Ελβετία είναι γνωστή για τις υψηλής αξίας εξαγωγές της, όπως τα ρολόγια και τα φαρμακευτικά προϊόντα, για αυτό και ένα νόμισμα που αυξάνεται δεν βοηθά. Υπάρχουν και άλλοι λόγοι που σχετίζονται με το χρηματοπιστωτικό σύστημα και δημιουργούν πρόβλημα για μια χώρα, όταν εισρέει μια τεράστια ποσότητα ξένου χρήματος.
Έτσι, το καλοκαίρι του 2011, η Κεντρική Τράπεζα της Ελβετίας όρισε ένα ανώτατο όριο για την ισοτιμία μεταξύ του ευρώ και του φράγκου. Το ευρώ δεν θα μπορούσε να υποχωρήσει κάτω από τα 1,20 έναντι του φράγκου. Η τράπεζα διατήρησε το πλαφόν με το να τυπώνει φράγκα σε τακτική βάση για να αγοράζει ευρώ στην αγορά και να διασφαλίζει ότι τα δύο νομίσματα δεν θα παραβίαζαν αυτό το όριο. Το πλαφόν διατηρήθηκε χωρίς προβλήματα για τρία χρόνια. Τι συνέβη, λοιπόν, την προηγούμενη εβδομάδα;
Χωρίς να υπάρχει καμία ένδειξη, η τράπεζα απέσυρε το πλαφόν, προκαλώντας ραγδαία αύξηση του φράγκου έναντι των άλλων νομισμάτων.
Η Κεντρική Τράπεζα της Ελβετίας εξέδωσε μία ανακοίνωση που εξηγεί τη δήλωσή της. Ουσιαστικά, λέει ότι η περίοδος κρίσης του 2011 έχει παρέλθει, αλλά ξεκάθαρα το ευρώ θα τραβήξει το δρόμο της περαιτέρω αποδυνάμωσης.
«Η ελάχιστη συναλλαγματική ισοτιμία εφαρμόστηκε σε μια περίοδο εξαιρετικής υπερτίμησης του ελβετικού φράγκου και ενός υπερβολικά υψηλού επιπέδου αβεβαιότητας στις χρηματοπιστωτικές αγορές. Αυτό το έκτακτο και προσωρινό μέτρο προστάτεψε την ελβετική οικονομία από σοβαρή βλάβη. Ενώ το ελβετικό φράγκο παραμένει σε υψηλά επίπεδα, η υπερτίμηση έχει υποχωρήσει στο σύνολό της μετά την εφαρμογή του μέτρου της ελάχιστης ισοτιμίας. Η οικονομία κατάφερε να επωφεληθεί από αυτή τη φάση και να προσαρμοστεί στη νέα κατάσταση. Τελευταία, οι αποκλίσεις μεταξύ των νομισματικών πολιτικών χωρών με μεγάλα νομίσματα έχουν αυξηθεί σημαντικά –μια τάση που είναι πιθανό να γίνει ακόμη πιο έντονη. Το ευρώ έχει υποτιμηθεί σημαντικά έναντι του δολαρίου και αυτό με τη σειρά του έχει αποδυναμώσει το φράγκο έναντι του δολαρίου. Υπό τις συνθήκες αυτές, η SNB κατέληξε στο συμπέρασμα ότι η επιβολή και διατήρηση της ελάχιστης συναλλαγματικής ισοτιμίας για το ελβετικό φράγκο έναντι του ευρώ δεν είναι πλέον δικαιολογημένη».
Σε σημείωμα προς τους πελάτες, ο στρατηγικός αναλυτής συναλλάγματος της Société Générale Kit Jucker εξηγεί ότι η SNB κατέληξε στο συμπέρασμα ότι δεν είχε νόημα να συνεχίσει σε ένα ατέρμονο μονοπάτι να αγοράζει όλο και περισσότερα ευρώ για να συγκρατεί το νόμισμά της. Και πως ίσως η τράπεζα αισθάνθηκε ότι όλα τα ευρώ που συσσώρευε στον ισολογισμό της καθίσταντο υποχρέωση.
Επιπρόσθετα, η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα μοιάζει να βρίσκεται προ των πυλών του δικού της προγράμματος ποσοτικής χαλάρωσης, γεγονός που θα ασκούσε περισσότερες καθοδικές πιέσεις στο ευρώ και θα αύξανε περαιτέρω το κόστος διατήρησης του πλαφόν.
Αλλά μην περιμένετε από την SNB να μείνει τώρα άπραγη. Ο Juckes εξηγεί πως τώρα μπορούμε να περιμένουμε απλά να αλλάξουν τακτική:
Η SNB δεν ‘εγκαταλείπει’, αλλά μάλλον, αλλάζει πλεύση. Μόλις οι αγορές εκκαθαρίσουν, μια νέα παρέμβαση θεωρείται πιθανή –αλλά πιθανότατα στην ισοτιμία δολαρίου/φράγκου παρά στην ισοτιμία ευρώ/φράγκου, με επιπλέον έμφαση στο δείκτη της οσταθμισμένης ισοτιμίας του φράγκου. Eξάλλου, ο αγοραστής ελβετικών αγαθών πολυτελείας σήμερα είναι πιο πιθανό να βρίσκεται στο Πεκίνο ή τη Σαγκάη από ό,τι στη Φρανκφούρτη ή το Παρίσι. Μετά απ’αυτό, η SNB θα δει ποια θα είναι η επίπτωση της νέας επιτοκιακής πολιτικής. Εξάλλου, τόσο αρνητικά επιτόκια θα επηρεάσουν την όρεξη οποιουδήποτε να κρατήσει καταθέσεις σε ελβετικά φράγκα. Η SNB θα πρέπει να ελπίζει ότι η ισοτιμία ευρώ/φράγκου, αφού αρχικά φτάσει σε ένα πολύ χαμηλό επίπεδο, στη συνέχεια θα ανακάμψει πάνω από τα 1,20. Μια πιο ρεαλιστική ελπίδα θα ήταν το δολάριο έναντι του φράγκου να επιστρέψει πάνω από την ισοτιμία αργότερα το τρέχον έτος.
Τι σημασία έχει όμως αυτό για τον κόσμο;
Όποτε σημειωθεί γιγαντιαία κίνηση σε οποιαδήποτε αγορά, μπορείς να υποθέσεις ότι πολλοί άνθρωποι έχασαν έναν τόνο λεφτά. Υπάρχουν και άλλες μεγάλες επιπτώσεις σε χώρες της Ανατολικής Ευρώπης, όπου πολλοί άνθρωποι έχουν στεγαστικά δάνεια αποτιμημένα σε ελβετικά φράγκα . Αυτές οι υποθήκες μόλις έγιναν πολύ πιο ακριβές.
Το σοκ αυτό έρχεται σε μια στιγμή που οι χρηματοπιστωτικές αγορές αντιμετωπίζουν μα μεταβλητότητα που είχαν καιρό να δουν. Η κατάρρευση των εμπορευμάτων έχει ήδη προκαλέσει μεγάλο πόνο. Τώρα υπάρχει άλλη μία ξαφνική κίνηση να προκαλέσει άγχος στο σύστημα.
Η Εθνική Τράπεζα της Ελβετίας συγκλόνισε τον κόσμο όταν ανακοίνωσε ότι άρει το πλαφόν που είχε θέσει στην ισοτιμία ελβετικού φράγκου/ευρώ για να εμποδίσει το ελβετικό φράγκο να αυξηθεί σημαντικά έναντι του ευρώ.
Ιδού τι σημαίνει αυτό και γιατί τόση φασαρία.
Η Ελβετία φημιζόταν ανέκαθεν για το απίστευτα σταθερό χρηματοπιστωτικό της σύστημα (όλοι έχουν ακούσει για τις θρυλικές τράπεζές της). Το 2011, στην πιο τρομακτική περίοδο για την Ευρωζώνη, ο ρόλος της ως ασφαλούς επενδυτικού καταφυγίου μετέτρεψε τη χώρα σε νησίδα ηρεμίας. Μπόλικο χρήμα έρεε από άλλες χώρες της Ευρωζώνης, καθώς οι επενδυτές αναζητούσαν ένα ασφαλές μέρος να τοποθετήσουν τα μετρητά τους.
Φυσικά, με όλους να θέλουν να φυλούν τα χρήματά τους στην Ελβετία, η αξία του φράγκου εξερράγη. Στις αρχές του 2010 ένα φράγκο άξιζε λιγότερο από 0,7 ευρώ. Έως τα μέσα του 2011, το φράγκο ήταν σχεδόν ισότιμο με το ευρώ, έχοντας καταγράψει ραγδαία άνοδο σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα.
Συνήθως μια χώρα δεν θέλει να βλέπει το νόμισμά της να εκτοξεύεται με αυτόν τον τρόπο. Ο πιο προφανής λόγος είναι ότι αυτά είναι κακά νέα για τους τοπικούς εξαγωγείς, τα αγαθά των οποίων γίνονται λιγότερο ανταγωνιστικά στο εξωτερικό. Η Ελβετία είναι γνωστή για τις υψηλής αξίας εξαγωγές της, όπως τα ρολόγια και τα φαρμακευτικά προϊόντα, για αυτό και ένα νόμισμα που αυξάνεται δεν βοηθά. Υπάρχουν και άλλοι λόγοι που σχετίζονται με το χρηματοπιστωτικό σύστημα και δημιουργούν πρόβλημα για μια χώρα, όταν εισρέει μια τεράστια ποσότητα ξένου χρήματος.
Έτσι, το καλοκαίρι του 2011, η Κεντρική Τράπεζα της Ελβετίας όρισε ένα ανώτατο όριο για την ισοτιμία μεταξύ του ευρώ και του φράγκου. Το ευρώ δεν θα μπορούσε να υποχωρήσει κάτω από τα 1,20 έναντι του φράγκου. Η τράπεζα διατήρησε το πλαφόν με το να τυπώνει φράγκα σε τακτική βάση για να αγοράζει ευρώ στην αγορά και να διασφαλίζει ότι τα δύο νομίσματα δεν θα παραβίαζαν αυτό το όριο. Το πλαφόν διατηρήθηκε χωρίς προβλήματα για τρία χρόνια. Τι συνέβη, λοιπόν, την προηγούμενη εβδομάδα;
Χωρίς να υπάρχει καμία ένδειξη, η τράπεζα απέσυρε το πλαφόν, προκαλώντας ραγδαία αύξηση του φράγκου έναντι των άλλων νομισμάτων.
Η Κεντρική Τράπεζα της Ελβετίας εξέδωσε μία ανακοίνωση που εξηγεί τη δήλωσή της. Ουσιαστικά, λέει ότι η περίοδος κρίσης του 2011 έχει παρέλθει, αλλά ξεκάθαρα το ευρώ θα τραβήξει το δρόμο της περαιτέρω αποδυνάμωσης.
«Η ελάχιστη συναλλαγματική ισοτιμία εφαρμόστηκε σε μια περίοδο εξαιρετικής υπερτίμησης του ελβετικού φράγκου και ενός υπερβολικά υψηλού επιπέδου αβεβαιότητας στις χρηματοπιστωτικές αγορές. Αυτό το έκτακτο και προσωρινό μέτρο προστάτεψε την ελβετική οικονομία από σοβαρή βλάβη. Ενώ το ελβετικό φράγκο παραμένει σε υψηλά επίπεδα, η υπερτίμηση έχει υποχωρήσει στο σύνολό της μετά την εφαρμογή του μέτρου της ελάχιστης ισοτιμίας. Η οικονομία κατάφερε να επωφεληθεί από αυτή τη φάση και να προσαρμοστεί στη νέα κατάσταση. Τελευταία, οι αποκλίσεις μεταξύ των νομισματικών πολιτικών χωρών με μεγάλα νομίσματα έχουν αυξηθεί σημαντικά –μια τάση που είναι πιθανό να γίνει ακόμη πιο έντονη. Το ευρώ έχει υποτιμηθεί σημαντικά έναντι του δολαρίου και αυτό με τη σειρά του έχει αποδυναμώσει το φράγκο έναντι του δολαρίου. Υπό τις συνθήκες αυτές, η SNB κατέληξε στο συμπέρασμα ότι η επιβολή και διατήρηση της ελάχιστης συναλλαγματικής ισοτιμίας για το ελβετικό φράγκο έναντι του ευρώ δεν είναι πλέον δικαιολογημένη».
Σε σημείωμα προς τους πελάτες, ο στρατηγικός αναλυτής συναλλάγματος της Société Générale Kit Jucker εξηγεί ότι η SNB κατέληξε στο συμπέρασμα ότι δεν είχε νόημα να συνεχίσει σε ένα ατέρμονο μονοπάτι να αγοράζει όλο και περισσότερα ευρώ για να συγκρατεί το νόμισμά της. Και πως ίσως η τράπεζα αισθάνθηκε ότι όλα τα ευρώ που συσσώρευε στον ισολογισμό της καθίσταντο υποχρέωση.
Επιπρόσθετα, η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα μοιάζει να βρίσκεται προ των πυλών του δικού της προγράμματος ποσοτικής χαλάρωσης, γεγονός που θα ασκούσε περισσότερες καθοδικές πιέσεις στο ευρώ και θα αύξανε περαιτέρω το κόστος διατήρησης του πλαφόν.
Αλλά μην περιμένετε από την SNB να μείνει τώρα άπραγη. Ο Juckes εξηγεί πως τώρα μπορούμε να περιμένουμε απλά να αλλάξουν τακτική:
Η SNB δεν ‘εγκαταλείπει’, αλλά μάλλον, αλλάζει πλεύση. Μόλις οι αγορές εκκαθαρίσουν, μια νέα παρέμβαση θεωρείται πιθανή –αλλά πιθανότατα στην ισοτιμία δολαρίου/φράγκου παρά στην ισοτιμία ευρώ/φράγκου, με επιπλέον έμφαση στο δείκτη της οσταθμισμένης ισοτιμίας του φράγκου. Eξάλλου, ο αγοραστής ελβετικών αγαθών πολυτελείας σήμερα είναι πιο πιθανό να βρίσκεται στο Πεκίνο ή τη Σαγκάη από ό,τι στη Φρανκφούρτη ή το Παρίσι. Μετά απ’αυτό, η SNB θα δει ποια θα είναι η επίπτωση της νέας επιτοκιακής πολιτικής. Εξάλλου, τόσο αρνητικά επιτόκια θα επηρεάσουν την όρεξη οποιουδήποτε να κρατήσει καταθέσεις σε ελβετικά φράγκα. Η SNB θα πρέπει να ελπίζει ότι η ισοτιμία ευρώ/φράγκου, αφού αρχικά φτάσει σε ένα πολύ χαμηλό επίπεδο, στη συνέχεια θα ανακάμψει πάνω από τα 1,20. Μια πιο ρεαλιστική ελπίδα θα ήταν το δολάριο έναντι του φράγκου να επιστρέψει πάνω από την ισοτιμία αργότερα το τρέχον έτος.
Τι σημασία έχει όμως αυτό για τον κόσμο;
Όποτε σημειωθεί γιγαντιαία κίνηση σε οποιαδήποτε αγορά, μπορείς να υποθέσεις ότι πολλοί άνθρωποι έχασαν έναν τόνο λεφτά. Υπάρχουν και άλλες μεγάλες επιπτώσεις σε χώρες της Ανατολικής Ευρώπης, όπου πολλοί άνθρωποι έχουν στεγαστικά δάνεια αποτιμημένα σε ελβετικά φράγκα . Αυτές οι υποθήκες μόλις έγιναν πολύ πιο ακριβές.
Το σοκ αυτό έρχεται σε μια στιγμή που οι χρηματοπιστωτικές αγορές αντιμετωπίζουν μα μεταβλητότητα που είχαν καιρό να δουν. Η κατάρρευση των εμπορευμάτων έχει ήδη προκαλέσει μεγάλο πόνο. Τώρα υπάρχει άλλη μία ξαφνική κίνηση να προκαλέσει άγχος στο σύστημα.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου